Amersfoort, 27 januari 2020
In het weekend van 24/26 januari is tijdens de Citizen Science conferentie Meetkoppel in de WAR een geslaagd experiment uitgevoerd: het opzetten van een communicatie tussen een meetstation van Meet je Stad en een LoRa satelliet van Lacuna Space.
Wat is daar nu zo bijzonder aan?
In Nederland zijn we eraan gewend dat we overal in de buitenruimte dataverbindingen kunnen opzetten: via Wifi-routers van mensen thuis, via GSM en sinds een korte tijd ook met LoRa-gateways, een energie-efficiente dataverbinding voor het 'Internet of Things'. Maar op veel plaatsen op aarde ontbreekt deze infrastructuur, waardoor het veel moeilijker is om daar data te verzamelen.
Meet je Stad liep daar al tegen aan in plaatsen die in de bergen liggen, zoals de spinoff groep van Meet je Stad in Bergen (Noorwegen) ondervond. Dit probleem werd nog prangender toen vorige maand een vraag kwam van een groep mensen die in Soedan een meetproject willen starten, om erachter te komen waarom een bepaalde soort bomen daar aan het verdwijnen is. Het gebied ligt op enkele dagen lopen met een kameel, diep in de woestijn. Er is daar geen enkel netwerk om een dataverbinding mee op te zetten.
Vorig jaar tijdens Koppelting 2019 vertelde Meet je Stad deelnemer Thomas Telkamp al over een experiment om een Lora communicatie-unit in een mini-satelliet in de ruimte te brengen. Zijn startup, Lacuna Space, kon met steun van de ESA een mini-satelliet ontwikkelen, die inmiddels in een baan rond de aarde draait en beschikbaar is voor datacommunicatie met apparaten zoals deelnemers aan Meet je Stad die bouwen.
Op vrijdag heeft een team van betrokkenen bij Meet je Stad uit Amersfoort, Bergen (Noorwegen) en Enschede samen met Lacuna Space gewerkt aan een testopstelling. Bekend was dat de satelliet 's avonds 71 seconden lang aan de hemel boven Amersfoort zou verschijnen. Alles moest kloppen: Een speciale antenne, op maat gemaakte software en precies op het goede moment een meting versturen. Er waren vier speciale meetstations op het dak van De WAR geplaatst, elk met een andere antenne, gericht op "outer space" en in afwachting van het overkomen van de satelliet. De verwachtingen werden niet teleurgesteld: om 21:37 uur werd het eerste bericht ontvangen op de satelliet en de data even later overgezonden naar de server van Meet je Stad. Dit brengt het plaatsen van meetkastjes op plekken waar helemaal geen datacommunicatie over land kan plaatsvinden een stuk dichterbij.
Met deze stap wordt het mogelijk om in moeilijk bereikbare gebieden onderzoek te gaan doen met een betaalbare meetopstelling die door iedereen eenvoudig zelf kan worden gebouwd. Burgerwetenschappers krijgen beschikking over een laagdrempelige, betaalbare satellietverbinding.